Winter '78/79: Historische sneeuwstorm tijdens oudjaar

Met een extreme temperatuurdaling van plus 10 naar min 20 graden rond de jaarwisseling van 1978/1979 raasde één van de ergste sneeuwstormen van de afgelopen 100 jaar van de Zuidwestelijke-Oostzee via Duitsland en Denemarken richting Nederland.

Met name het zuiden en noorden van Nederland werd getroffen door het barre winterse weer. Daarbij was het temperatuurcontrast zeer opmerkelijk. De extreme kou werd voorafgegaan door kerstdooi met regen en eveneens veel ijzel. Hierdoor had ons buurland Duitsland te kampen met hoogwater en in de Alpen smolt de sneeuw tot een hoogte van ruim 2.000 meter.

Terwijl de thermometer voor het sneeuwfront op 30 december bij een zuidwestenwind nog ruim 10 graden aangaf, overweldigde de Siberische kou het noorden van het land en ging het in de nacht ineens streng vriezen. Op oudejaarsdag lag de maximumtemperatuur zelfs midden op de dag ruim 10 tot 15 graden onder nul.

De overgang van warm naar koud was zo abrupt dat het temperatuurverschil tussen de Franse steden Orly en Roissy, die laatste op slechts 50 kilometer naar het noorden, op 31 december maar liefst 21 graden bedroeg. De sneeuwstorm legde vervolgens vanaf 30 december het openbare leven lam in grote delen van Europa en deed verder zijn intrede in de dagen die daarop volgden.

Zo moesten de vluchten vanuit Schiphol uitwijken naar Düsseldorf en werden er bij onze oosterburen tal van zeehavens en luchthavens gesloten. Metershoge sneeuwduinen blokkeerden in Noord-Duitsland de wegen, maar ook bij ons, Denemarken en delen van Groot-Brittannië was er niets meer mogelijk.

Op veel plaatsen viel de stroomvoorziening uit en stortten de telefoonnetwerken in. Sneeuwduinen bereikten in de avond voor oudjaar zelfs twee meter op Ameland en in het noorden kwam het tot driftsneeuw van 80 centimeter hoog.

Daarnaast zaten er duizenden mensen in de trein of met hun voertuig vast in de sneeuwmassa’s. De ergste schade vond plaats in Zuid-Denemarken en in het noorden van Duitsland. In de deelstaat Sleeswijk-Holstein hield de storm maar liefst vier dagen aan. In Duitsland verloren zeventien mensen het leven.

Op nieuwjaarsdag ’79 keerde de rust bij ons even terug, maar de dag erna woedde er wederom een sneeuwstorm waarbij de chaos op haar retour was. De daaropvolgende dagen werden gekenmerkt door ijzige kou vanwege het aanwezige sneeuwdek. De temperaturen daalden in de nachten zelfs onder de min 20.

Sneeuwstorm 14 februari 1979 sloeg alles

Hoewel de periode met zeer strenge vorst door een dooifront in de loop van 7 januari werd onderbroken, hield het winterweer vooralsnog aan. Er kwam regelmatig ijzel voor en storingen zorgden herhaaldelijk voor sneeuw.

De sneeuwstorm op 14 februari spant echter wel de kroon. Deze begon reeds op 13 februari met een toenemende oostenwind en langdurige regenval en ijzel. Talrijk takken van bomen bezweken onder de ijslast en braken af. Naarmate de dag vorderde, ging de regen steeds meer over in zware sneeuwval.

De wind trok vervolgens fors aan met uitschieters naar een zware storm (10 Bft). Dit zorgde voor een ongekende sneeuwjacht. De sneeuwduinen die hieruit voortkwamen bereikten wel een hoogte van 3 tot 6 meter.

Vooral de provincies Friesland, Drenthe en Groningen in het noorden werden zwaar getroffen door deze historische storm. Bussen en treinen reden niet meer en elders in het land had men te maken met grote vertragingen en uitval. Het leven kwam daar voor enige dagen compleet tot stilstand waarbij meerdere dorpen van de buitenwereld geïsoleerd raakten.

Zelfs het leger kwam eraan te pas om de wegen sneeuwvrij te maken en gestrande automobilisten op weg te helpen. In sommige gevallen waren ziekenhuizen eveneens onbereikbaar. In de supermarkten werd er gehamsterd en raakten brood en melk uitverkocht. Het was de zwaarste sneeuwstorm van de twintigste eeuw.