Hoogtepunt zeer actieve meteorenzwerm Geminiden op komst

Het regent wederom sterren! Toeschouwers kunnen aankomende nacht en de nachten erna maar liefst twee meteorenzwermen in de hemel waarnemen. Met de piek van de Geminiden biedt de lucht half december de actiefste zwerm van het jaar. Hier ervaar je wanneer en hoe je de meeste vallende sterren kunt observeren.

Met meer dan 100 vallende sterren per uur is de zwerm van de Geminiden de meest 'productieve' jaarlijkse meteorenregen. Het is een jaarlijkse meteorenregen die opbrandt in de atmosfeer van de aarde, vergelijkbaar met de Perseïden en Delta Aquariiden.

Het hoogtepunt van de Geminiden wordt op 14 december om 17:30 uur verwacht met maximaal 120 vallende sterren per uur. Zij het dat dit net een uur na zonsondergang plaatsvindt en dus het punt waar ze vandaan komen, nog laag aan de horizon staat, kunnen astroliefhebbers in de de nacht erna ook nog altijd tussen 30 en 60 gloeiende objecten aan de nachtelijke hemel waarnemen. Onder hen bestaan er ook zeer heldere exemplaren.

Rond 02:30 uur staat de radiant van de meteorenzwerm in het hoogste punt van de hemel, op ongeveer 69 graden. De beste tijd om de Geminiden te observeren is idealiter omstreeks 00:45 uur. Dan zijn er met een beetje geluk 50 tot 65 vallende sterren te zien.

Het voordeel in de winter: in tegenstelling tot de Perseïden in de zomer hoef je niet te wachten tot na middernacht. Zodra het donker is, kun je nieuwsgierig naar ze uitkijken. Ook de dagen ervoor en vlak na het maximum al.

Geen storende maan

Ook de maan vormt dit jaar geen enig obstakel, omdat ze net aan een nieuwe fase begint. Als je de vallende sterren wil zien, moet je ’s avonds naar het oosten kijken. Daarvoor heb je geen speciale uitrusting nodig. Een warme jas, eventueel handschoenen en een sjaal en geduld zijn voldoende.

Weer zit eerst niet mee, maar...

Qua weer hebben we echter minder goed nieuws. Vanavond neemt de bewolking vanuit het westen namelijk verder toe en wordt het moeilijk om iets van de meteorenzwerm mee te krijgen. Zo nu en dan valt er regen. Later in de nacht volgen er wel enige opklaringen en kan het westen met een beetje geluk iets van de sterrenregen meekrijgen.

Voor morgenochtend en morgenavond zien de verwachtingen er gunstiger uit en zijn er meer wolkengaten, omdat de invloed van hoge druk zich merkbaar maakt. Een kantering is dat de Geminiden echter maar een relatief korte piek bereiken. Dit betekent dat er morgen nog maar ongeveer 10 vallende sterren van de Geminiden per uur te zien zijn. Tezamen met andere meteorenzwermen zal dit aantal op circa 20 per uur uitkomen.

De Geminiden kennen hun oorsprong uit het sterrenbeeld Tweelingen, waarnaar ze zijn vernoemd. Deze constellatie komt ’s avonds op in het oosten en lijkt op een langgerekte rechthoek met de twee hoofdsterren Pollux en Castor.

De echte reden voor de vallende sterren is dat de aarde een kosmische stofwolk doorkruist. Deze komt waarschijnlijk van de kleine planeet Phaethon, die mogelijk uiteen is gevallen en puin in zijn baan heeft achtergelaten dat nu in de atmosfeer van de aarde verbrandt.

Ursiden sieren de hemel ook

Met veel minder meteoren zullen de Ursiden tussen 16 en 25 december tevens actief zijn. Deze zwerm kent zijn oorsprong uit de Kleine Beer. Je kunt ze de hele nacht zien, maar met slechts een piek van ongeveer 12 per uur zijn ze beduidend zwakker dan de Geminiden.

Het hoogtepunt van deze meteorenzwerm is op zaterdag 23 december om 11:45 uur. Ze kunnen het beste waargenomen worden in de vroege ochtend. Een leuke bijkomstigheid is dat de Ursiden zeer opvallend zijn. De maan stoort deze keer overigens tevens niet en gaat die dag om 04:55 uur onder.