Wat is Celcius?

Graden Celsius is een maateenheid voor de temperatuur. Het is vernoemd naar de Zweedse astronoom Anders Celsius.

In de 18e eeuw bestudeerde de wetenschapper Anders Celsius (1701-1744) temperaturen. Hij woonde in de Zweedse stad Uppsala, waar hij aan een nieuwe thermometer werkte. Anders Celsius was op zoek naar een oplossing om verschillende temperaturen te kunnen vergelijken. Hij verdeelde de afstand tussen het vriespunt en het kookpunt van het water in 100 gelijke delen. In Midden-Europa is deze zogenaamde "Celsiusschaal" de basis voor een objectieve temperatuurmeting.

Hoe ontstond de schaal van Celcius?

Vreemd genoeg zag de schaal van Celsius er in eerste instantie anders uit: de 100-delige schaal stelde het vriespunt van water vast op 100 °C en het kookpunt op 0 °C. Zo daalde de temperatuurwaarde van het lichaam bij verhitting. Na de dood van Celsius in 1744 keerde zijn vriend Carl von Linné de ijkpunten om en gaf het zijn huidige vorm. Het volgende werd toen bepaald:

De C staat voor de naam van de wetenschapper. Met graden en ° weten onderzoekers niet helemaalwaarom Celsius voor deze definitie koos.

De kleine cirkel ° is in gebruik sinds de oudheid en dit symbool wordt gebruikt als waarde voor een deel van een cirkel of hoek. De temperatuurschaal heeft echter niets te maken met deze indeling in 360 eenheden. Anders Celsius gebruikte het bekende symbool voor iets heel nieuws: als een eenheid voor het meten van temperaturen.

Om een geometrische hoek van een temperatuur te kunnen onderscheiden, zit er een klein verschil in de notatie:

Bij temperaturen is er altijd sprake van een spatie tussen het cijfer (10 °C) en het graden-symbool, maar voor hoeken en cirkels volgt het teken achter het cijfer zonder een spatie.

Nadelen van de celciusschaal

De definitie van de schaal hangt af van twee vaste ijkpunten, het vriespunt en het kookpunt. Met name het kookpunt verandert met de externe luchtdruk. Dit wordt weer bepaald door de hoogte van de meetlocatie en de weersomstandigheden. Een exacte weergave van het kookpunt op verschillende plaatsen is daardoor niet mogelijk.

Om dit probleem te omzeilen, introduceerde het Internationaal Comité voor maten en gewichten in 1954 een temperatuurschaal die is gebaseerd op één vast punt. Een referentiepunt dat veel nauwkeuriger reproduceerbaar is dan het vries- en het kookpunt van water; het tripelpunt. Hier zijn waterdamp, water en ijs in evenwicht met elkaar. Dit betekent dat de drie aggregatietoestanden van het water gelijktijdig optreden en dat de verhoudingen van de drie fasen niet veranderen.

Andere temperatuurschalen

In Amerika wordt de temperatuur gemeten in Fahrenheit. Volgens de wiskundige formule is graden Fahrenheit: T(°F) = T(°C) × 9/5 32 en omgekeerd: T(°F) = T(°C) × 1.8 32 De conversie tussen de twee units wordt geïllustreerd in de volgende tabel:

Er is ook de temperatuureenheid Kelvin die is genoemd naar William Thomson, 1st Baron von Kelvin. 0 Kelvin - zonder graden - is de laagste temperatuur die theoretisch kan worden bereikt. Dit is minus 273 graden Celsius. Water bevriest dus bij 273 Kelvin, 0 graden Celsius.