Rond, bont en gezond - Hot in de herfst: de pompoen

Pompoenen horen bij de herfst zoals asperges bij de lente. In tegenstelling tot deze vroegrijpe poolgroenten die altijd slank en bleek zijn, barsten hun tegenhangers in de herfst van een verscheidenheid aan kleuren en vormen: er zijn over de hele wereld ongeveer 100 pompoengeslachten en 850 verschillende soorten bekend. Afhankelijk van het ras is de kleur oranje, groen, paars of zwart en de vorm rond, ovaal of flesvormig. Soms zijn ze zo klein als een limoen en groter dan een meloen.

De pompoen is echter niet alleen interessant als herfstdecoratie of Halloween-accessoire. Met veel waardevolle voedingsstoffen en weinig calorieën slaat het ook een goed figuur op het bord. We hebben alles wat je moet weten over deze voedzame groente voor je op een rijtje gezet.

Pompoenen behoren tot de oudste gecultiveerde planten ter wereld. Al duizenden jaren zijn ze een integraal onderdeel van het menu in Midden- en Zuid-Amerika. De oudste gefossiliseerde pompoenpitten zijn gevonden in Mexico en dateren van 10.000 jaar voor Christus. In de 16e eeuw kwam de pompoen naar Centraal-Europa, waar hij lange tijd werd geminacht als voedsel voor de armen.

Dit is in de afgelopen decennia veranderd. Ondertussen wordt de pompoen ook in dit land gewaardeerd als een gezonde en veelzijdige groente die zelfs zijn weg vindt naar de potten en pannen van topchefs. In de VS werd de pompoen in het verleden op veel manieren gebruikt. Tijdens het Amerikaanse feest Thanksgiving is bijvoorbeeld de "pumpkin pie" één van de traditionele gerechten naast de kalkoen.

Weinig calorieën - veel voedingsstoffen: met deze formule voegt de pompoen zich bij de club van heerlijke en gezonde basisvoedingsmiddelen. Met afhankelijk van de variëteit slechts 25 kilocalorieën per 100 gram zorgt de mollige vrucht, die voor 90 procent uit water bestaat, voor een slanke lijn.

Toch bevat het tal van mineralen zoals kalium en ijzer. Kalium is onder andere belangrijk voor de prikkelbaarheid van zenuwcellen. IJzer is vooral nodig voor het transport van zuurstof in het lichaam. De pompoen bevat ook een hoog gehalte aan bètacaroteen, dat het lichaam kan omzetten in vitamine A. Vitamine A is onder andere verantwoordelijk voor de botgroei en ondersteunt de functie van huid en ogen.

De klassieke pompoensoep, gebakken pompoen, pompoen met pasta, pompoenrisotto of als chutney of jam - de variëteit aan heerlijke pompoenrecepten is groot en de meeste kunnen gemakkelijk worden gebruikt in lichte, gezonde gerechten.

De vraag of de pompoen een vrucht of een groente is, wordt vaak besproken. In feite kan het per definitie in één van beide categorieën worden ingedeeld. Groenten zijn botanisch eetbare producten van eenjarige planten die op de grond groeien. Hun suikergehalte is lager dan dat van fruit. Een pompoen voldoet aan deze criteria - maar de algemeen aanvaarde definitie van fruit dat voortkomt uit bevruchte bloemen kan er ook op worden toegepast. Omdat we de pompoen echter vaker eten als groente, rekent men hem tot de groenten.

De verschillende pompoensoorten zijn onder te verdelen in zomer- en winterpompoenen: Zomerpompoenen, zoals de de spaghettipompoen, kunnen al in juli en augustus worden gegeten. Ze zijn zacht en moeten vers worden verwerkt. Winterpompoenen zijn meestal veel groter, hebben een dikkere schil en zijn gemakkelijk op te bergen. De winterpompoenen zijn onder andere de hokkaido, flespompoen, muskaatpompoen en de kabocha pompoen.

Zomerpompoenen zijn veel moeilijker te bewaren dan winterpompoenen. In de koelkast blijven ze een tot twee weken vers. Hele, onbeschadigde winterpompoenen daarentegen gaan, afhankelijk van de variëteit, tussen de twee en zeven maanden mee. De optimale temperatuur voor opslag is 10-13 graden Celsius.

Het is cruciaal dat de vruchten goed rijp zijn voor de oogst. Als de pompoen nog vocht bevat, bestaat het risico dat deze gaat schimmelen en rotten. Gesneden exemplaren kunnen ongeveer drie tot vier dagen in de koelkast worden gegeten, verpakt in folie.

Pompoenpitten zouden nooit in de prullenbak moeten belanden. Ze zijn eetbaar en kunnen op verschillende manieren in de keuken worden gebruikt door ze te drogen: als snack, bakingrediënt of geroosterd als topping voor salades en soepen. Bovendien zijn de pitten echt voedzaam en zijn ze rijk aan zink, magnesium, ijzer en selenium.

Sierpompoenen of kalebassen zijn niet geschikt voor consumptie. Dit komt door de giftige stoffen cucurbitacine die in pompoenplanten zitten: ze kunnen onder andere misselijkheid, braken en diarree veroorzaken.

Een sierpompoen herken je aan het feit dat hij kleiner is dan een tafelpompoen. Sierpompoenen hebben vaak ongebruikelijke vormen, kleuren en patronen. Een andere indicatie is het vruchtvlees: bij de pompoen is de schil meestal dun en het vruchtvlees overvloedig, bij de oneetbare vertegenwoordigers is het andersom.

Het antwoord is duidelijk: ja en nee! Bij de meest voorkomende pompoensoort zoals de hokkaido, is de schil zonder problemen te verwerken. De schil kan ook bij andere pompoenen blijven zitten. Het probleem is echter dat de schil vaak erg hard is en bijvoorbeeld bij de fles- of muskaatpompoen een navenant lange kooktijd heeft. Als het een pompoengerecht is met een korte kooktijd, is het daarom aan te raden om de schil te verwijderen.

De spaghettipompoen moet worden bereid zonder de schaal. De decoratieve hoes is echter te mooi om weg te gooien. Onze tip: gebruik hem gewoon als natuurlijke kom voor je pompoenspaghetti! Dat ziet er mooi uit en scheelt je afwas! Pompoenen kunnen trouwens ook rauw gegeten worden, bijvoorbeeld in salades of in smoothies.

Het pompoengenot begint al bij het winkelen. Met een paar trucjes is het eenvoudig te achterhalen of een exemplaar de juiste rijpheid heeft:

Als je wilt genieten van de aromatische, fruitige smaak van knapperige pompoenen, hoef je niet per se fruit uit de supermarkt te gebruiken. Veel pompoensoorten kunnen zonder veel moeite als herfstgroente in de eigen tuin worden gekweekt.

De gewoonte om pompoenen op te hangen voor Halloween komt uit Ierland. Volgens een legende woonde daar de schurk Jack Oldfield. Hij betrapte de duivel met een truc en wilde hem alleen vrijlaten als hij Jack vanaf nu niet meer in de weg zou lopen. Toen Jack stierf, was hij noch welkom in de hemel, noch in de hel vanwege wat hij had gedaan. Maar de duivel had genade en gaf hem een ​​raap en een gloeiende kool zodat Jack door de duisternis kon dwalen. De oorsprong van de verlichte pompoen was dan ook een verlichte raap.

Met het grote aantal Ierse emigranten kwam de gewoonte naar de Verenigde Staten. Omdat daar grote hoeveelheden pompoenen beschikbaar waren, werd de raap snel vervangen. Vanwege zijn aantrekkelijkheid werd het gebruik een belangrijk volksfeest in de Verenigde Staten en Canada. En de pompoengrimassen die bekend staan ​​als "Jack O'Lantern" schitteren op 31 oktober op ramen, deuren en terrassen.